آخرین نامه ی سید جمال الدین اسد آبادی

 

آخرین نامه ی سید جمال الدین اسد آبادی

سيد جمال که در باب عالي در آنکارا زنداني بود، آخرين نامه ي خود را در سه شنبه 5 شوال 1314/9 مارس 1897، به يکي از دوستان ايراني خود مي نويسد و

 نااميد از نجات و حيات، کشته شدن خويش را انتظار مي کشد

دوست عزيز! من در موقعي اين نامه را به دوست عزيز خود مي نويسم که در محبس محبوس و از ملاقات دوستان خود محرومم. نه انتظار نجات دارم و نه اميد حيات، نه از گرفتاري متألم و نه از کشته شدن متوحش. خوشم بر اين حبس و خوشم بر اين کشته شدن. حبسم براي ازادي نوع، کشته مي شوم براي زندگي قوم. ولي افسوس مي خورم از اين که کشته هاي خود را ندرويدم. به آرزويي که داشتم کاملا نايل نگرديدم. شمشير شقاوت نگذاشت بيداري ملل مشرق را ببينم. دست جهالت فرصت نداد صداي آزادي را

از حلقوم امم مشرق بشنوم.

اي کاش من تمام تخم افکار خود را در مزرعه ي مستعد افکار ملت کاشته بودم. چه خوش بود تخم هاي بارور و مفيد خود را در زمين شوره زار سلطنت فاسد نمي نمودم. آنچه در آن مزرعه کاشتم، به نمو رسيد. هر چه در اين زمين کوير غرس نمودم فاسد گرديد. در اين مدت هيچ يک از تکاليف خيرخواهانه ي من، به گوش سلاطين مشرق فرو نرفت. اميدواري ها به ايرانم بود. اجر زحماتم را به فراش غضب حواله کردند. با هزاران وعده و وعيد به ترکيه احضارم کردند. اين نوع مغلول و مقهورم نمودند.

غافل از اين که انعدام صاحب نيت، اسباب انعدام نيت نمي شود. صفحه ي روزگار، حرف حق را ضبط مي کند. باري، من از دوست گرامي خود، خواهشمندم اين آخرين نامه را به نظر دوستان عزيز و هم مسلک هاي ايراني من برسانيد و زباني به آن ها بگوييد: شما که ميوه ي رسيده ي ايران هستيد و براي بيداري ايراني دامن همت به کمر زده ايد، از حبس و قتال نترسيد، از جهالت ايراني خسته نشويد، از حرکات مذبوحانه ي سلاطين متوحش نگرديد، با نهايت سرعت بکوشيد با کمال چالاکي کوشش کنيد، طبيعت با شما يار است و خالق طبيعت، مددکار. سيل تجدد، به سرعت به طرف مشرق جاري است.

بنياد حکومت مطلقه متعدم شدني است. شماها تا مي توانيد در خرابي اساس حکومت مطلقه بکوشيد، نه به قلع و قمع اشخاص.

شما تا قوه داريد در نسخ عاداتي که ميانه ي سعادت و ايراني سد سديد گرديده، کوشش نماييد، نه از نيستي صاحبان عادات.

هر گاه بخواهيد اشخاص را مانع شويد، وقت شما تلف مي گردد.

اگر بخواهيد به صاحب عادت سعي کنيد، باز آن عادت، ديگران را بر خود جلب مي کند. سعي کنيد موانعي را که ميانه ي الفت شما و ساير ملل واقع شده رفع نماييد. گول عوام فريبان را نخوريد.

متاسفانه منبع این مطلب را پیدا نکردم