احمد کسروی عیدها

 

روزبه یا عید آنست که درکشوری پیشآمد بزرگ تاریخی بسود آن کشور رخ دهد ومردم برای ارج شناختن ازآن پیشآمد وازپدید آوردگانش وتازه گردانیدن یاد آنان، روز رخ دادنش را روزبه (عید) گردانند که همه ساله درآن روزجشن گیرند.

چنین روزبه ای سودهایی تواند داشت، گذشته ازآنکه خود بیداری وهوشیاری توده را رساند هزاران کسان را وادارد که ازجانفشانی درراۀ کشور وپدید آوردن مانندهای آن پیشآمد باز نایستند.

افسوس که درایران این نیزمعنی خود را ازدست داده. دراین کشور یکی ازبدیها عیدهایی است که گرفته میشود.

من می پرسم : هیجدهم ذیحجه چه عیدیست؟. میگویند: درآن روز پیغمبراسلام علی را به خلافت برگزیده.

میگویم: نخست این داستان دروغست. چنین چیزی نبوده. دوم اینکه به تاریخ ایران چه همبستگی داشته ؟. امروزچه سودی ازآن توان برداشت ؟.

خلافت که میوه اش را عربها وترکها خورده وسپس هم پوسیده شده وازریشه برافتاده، ایرانیان بنام آغازآن جشن میگیرند، آیا این نمونۀ نادانی یک توده نیست؟!.

روزپانزده شعبان را جشن میگیرند ومیگویند: «روز ولادت امام زمان است». ما بارها پرسیدیم وبازهم می پرسیم: آیا این داستان امام زمان راست است ؟. آیا چنان کسی هست و بدانسان که میگویند، خواهد آمد؟.

اگرچنان چیزی هست وخواهد آمد وخرد ودانش، آنرا به راست میدارد وهمه مان بپذیریم و چشم به راۀ آمدنش باشیم، اگرچنان چیزی هست وخواهد آمد وجهان را با یک نیرویی «فوق العاده» به نیکی خواهد آورد، ما دیگرنکوشیم ورنج بیهوده بخود ندهیم، بارها این را پرسیدیم وپاسخی نشنیدیم.

آنچه ما میدانیم این اندیشه ازریشه دروغست وچنان کسی نه بوده ونه خواهد آمد. چنان چیزی را نه دانشها می پذیرد ونه خرد به راست میدارد ونه تاریخ ازآن آگاهست.

چنین افسانۀ بی پایی را دستاویزکرده اند وجشن میگیرند، آیا چنین توده ای را بهره مند ازفهم وخرد توان پنداشت؟.

آیا ازچنین عیدی مردم چه سودی توانند برد؟. آیا جزآنست که هرساله یاد این «خرافه» تازه شود؟. جزآنست که مردم نادان به بودن چنان امامی باوربیشترکنند وبه آمدنش امید بیشتربندند وبه همان باوروامید بدبختیهای خود را فراموش کنند ودرپی چاره نباشند؟.

شنیدنیست که بیشتراین عیدها را ناصرالدین شاه گزارده.

همان پانزده شعبان تا سال 1274 نمی بوده. درآنسال ناصرالدین شاه عیدش گردانیده ودستور جشن وچراغانی داده.

یک پادشاۀ نافهم وفریبکار، برای فریب مردم وخاموش نگه داشتن آنان به این نمایشها پرداخته واکنون ما باید پیروی ازکارهای سراپا زیان او نماییم.

ما اینها را روزعید نمیشناسیم وباید اینها ازمیان برود...

احمد کسروی