در دربار ساسانیان سازندگان و نوازندگان بسیار گرامی بودند و در مجالس جشن حاضر می‌شدند و حتی در شکار همراه شاه بودند.
در زمان خسرو دوم که سدی بر روی دجله بستند ایشان را برای افتتاح آن سد احضار کردند. در همین زمان خواننده‌ی بسیار معروفی در دربار ساسانی بوده که نام او را در فارسی «باربذ» نوشته‌اند و بعضی از مولفین عرب این کلمع را «فهلبذ» ضبط کرده‌اند که ظاهرن مرکب از فهله بوده است که اشتقاقی از ماده‌ی پهلو باشد.
این خواننده در نزد پادشاه چنان مقرب بود که چون اسب معروف خسرو که «شبدیز» نام داشت و خسرو دلبستگی بسیار به آن داشت مُرد، درباریان از رساندن این خبر از جان خود می‌ترسیدند به وی متوسل شدند که به اشاره و کنایه‌ای در ضمن آواز این خبر را به خسرو بگوید. اسامی پرده‌هایی که وی ساخته است و آن‌ها را به اسم پرده‌های خسروانی یا سرودهای خسروانی می‌نامند در کتاب‌های ایران ضبط شده.
در زمان ساسانیان موسیقی ایران پیشرفت بسیار کرد و هر چند که از موسیقی پیش از ساسانیان خبری نداریم و نمی‌توانیم موسیقی زمان ساسانیان با موسیقی دوره‌های پیش بسنجیم، همین قدر می‌دانیم که در دوره‌ی ساسانی موسیقی در ایران ترقی کرد و نوازندگان و سازندگان را پادشاهان ساسانی بسیار می‌نواختند چنان‌که اردشیر اول در میان طبقات مردم ایران موسیقی‌دان را مقام خاصی بخشید و یکی از درجات متوسط را به ایشان سپرد و سپس بهرام گور مقام ایشان را بالاتر برد و حتی در زمان وی موسیقی‌دانانی از هندوستان به ایران آمدند که ایشان را در ایران «لولیان» می‌نامیدند و موسیقی هندی در ایران راه پیدا کرد.
ظن غالب بر آن است که پیش از آن موسیقی یونانی در ایران رواج داشته و در این زمان موسیقی یونانی و هندی را با هم ترکیب کرده‌اند و موسیقی ایرانی، همچنان که هنوز هم متداول است، به عمل آمده است.
در زمان خسرو اول انوشیروان موسیقی‌دانان به همان مقامی که اردشیر اول به ایشان داده بود و مقام پست‌تری بود بازگشتند و دوباره در زمان خسرو دوم به مقام بالاتر رفتند، چنان که از حجاری‌های آن زمان پیداست و حتی در سفر و شکار، موسیقی‌دانان در رکاب شاه بوده‌اند.
«تاریخ تمدن ایران ساسانی، سعید نفیسی، برگِ ۲۷-۲۸»
No comments:
Post a Comment