Tuesday, November 25, 2025

ابوعلی‌ سینا و خشم آخوندها از باورهایش

 


ﺍﺯ ﺍﺑﻮ ﻋﻠﯽ ﺳﯿﻨﺎ کتابی ﻓﻠﺴﻔﯽ ﺑﻪ ﻧﺎﻡ ﺷﻔﺎ ﺑﻪ ﺟﺎﯼ ﻣﺎﻧﺪﻩ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﻭﯼ ﺩﺭ ﺍﯾﻦ ﮐﺘﺎﺏ ﺑﺎ ﺩﻟﯿﻞ ﻭ ﺑﺮﻫﺎﻥ ﻫﺎﯼ ﻋﻘﻠﯽ ﺑﺎﻭﺭﻫﺎﯼ ﻣﺬﻫﺒﯿﻮﻥ ﺭﺍ ﺑﺎﻃﻞ ﺍﻋﻼﻡ ﻣﯽ ﮐﻨﺪ.

ﺍﺑﻮ ﻋﻠﯽ ﺳﯿﻨﺎ ﺩﺭ ﮐﺘﺐ ﺗﺎﻟﯿﻔﯽ ﺧﻮﺩ ﻣﻨﮑﺮ ﻭﺟﻮﺩ ﻫﺮﻧﻮﻉ ﻣﻌﺠﺰﻩ می ﺸﻮﺩ.

ﺍﻮ ﺩﺭ ﮐﺘﺎﺏ ﺷﻔﺎ ﻣﻨﮑﺮ ﺯﻧﺪﻩ ﮐﺮﺩﻥ ﻣﺮﺩﮔﺎﻥ ﺗﻮﺳﻂ ﻋﯿﺴﯽ ﻭ ﺗﺒﺪیل ﻋﺼﺎﯼ ﻣﻮﺳﯽ ﺑﻪ ﻣﺎﺭ ﻭ ﺩﻭﻧﯿﻢ ﮐﺮﺩﻥ ﻣﺎﻩ ﺗﻮﺳﻂ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﯽ ﺷﻮﺩ.

ﻭﯼ ﻫﻤﭽﻨﯿﻦ ﻧﻈﺮﯾﺎﺗﯽ ﺩﺭ ﺭﺩ ﻭﺣﯽ ﻭ ﻭﺟﻮﺩ ﺩﻭﺯﺥ ﻭ ﺑﻬﺸﺖ ﻣﯽ ﺩﻫﺪ.

ﺍﻭ ﺩﺭﺑﺎﺭﻩ ﺧﻠﻘﺖ ﺟﻬﺎﻥ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ:

«ﺍﮔﺮ ﺗﺼﻮﺭ ﮐﻨﯿﻢ ﺧﺪﺍ ﻟﺤﻈﻪ ﺍﯼ ﺗﺼﻤﯿﻢ ﺑﻪ ﺧﻠﻖ ﺟﻬﺎﻥ ﮔﺮﻓﺘﻪ ﺑﺎﺷﺪ، ﻭﺍﺟﺐ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ ﺗﺼﻮﺭ ﮐﻨﯿﻢ ﮐﻪ ﻗﺒﻞ ﺍﺯ ﺁﻥ ﮐﺎﺭ ﻭﺍﺟﺒﯽ ﻣﯽ ﮐﺮﺩﻩ ﻭ ﻭﺍﺟﺐ ﺗﺮ ﻣﯽ ﺁﯾﺪ ﮐﻪ ﭘﯿﺶ ﺍﺯ ﺁﻥ ﮐﺎﺭ ﻭﺍﺟﺐ، ﮐﺎﺭ ﻭﺍﺟﺐ ﺗﺮﯼ ﻭ ﻭﺍﺟﺐ ﺗﺮﯼ ﻭ ﻭﺍﺟﺐ ﺗﺮﯼ ﻭ ﺍﮔﺮ ﺍﯾﻦ ﺭﺷﺘﻪ ﺭﺍ ﺍﺩﺍﻣﻪ ﺩﻫﯿﻢ ﺑﻪ ﺑﯽ ﻧﻬﺎﯾﺖ ﻣﯽ ﺭﺳﯿﻢ ﻭ ﭼﻮﻥ ﺑﯽ ﻧﻬﺎﯾﺖ ﺩﺭ ﻣﻨﻄﻖ ﺍﻣﺮﯼ ﻣﻬﻤﻞ ﺍﺳﺖ ﭘﺲ ﺧﻠﻘﺖ ﺟﻬﺎﻥ ﻫﻢ ﺍﻣﺮﯼ ﻣﻬﻤﻞ ﺍﺳﺖ …» ﮐﺘﺎﺏ ﺷﻔﺎ

ﺍﺑﻮ ﻋﻠﯽ ﺳﯿﻨﺎ ﺩﺭ ﺯﻣﺎﻥ ﺧﻮﺩ ﺍﺯ ﺳﻮﯼ ﺭﻭﺣﺎﻧﯿﻮﻥ ﺑﻪ ﺍﻟﺤﺎﺩ ﻭ ﮐﻔﺮ ﻣﺘﻬﻢ ﺷﺪ.

ﻭ ﺑﻪ ﺩﺳﺘﻮﺭ ﺧﻠﯿﻔﻪ ﺍﻟﻤﻨﺠﺪ ﺑﺎﻟﻠﻪ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ ۵۵۵ ﻫﺠﺮﯼ ﮐﺘﺎب هاﯾﺶ ﺳﻮﺯﺍﻧﺪﻩ ﺷﺪ.

ﺳﻬﺮﻭﺭﺩﯼ ﻣﺘﻔﮑﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺗﺎﻟﯿﻒ ﺷﻔﺎ ﯼ ﺍﺑﻦ ﺳﯿﻨﺎ ﺭﺍ ﻏﻔﻠﺖ ﺍﻭ ﺍﺯ ﭘﯿﺎﻣﺒﺮ ﺍﺳﻼﻡ ﻣﯽ ﺩﺍﻧﺪ.

ﺍﺑﻦ ﺭﺷﺪ ﻣﺘﻔﮑﺮ ﻣﺴﻠﻤﺎﻥ ﺍﻧﺪﻟﺲ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺍﺑﻦ ﺳﯿﻨﺎ ﻗﻮﺍﻧﯿﻦ ﺯﯾﺴﺖ ﺷﻨﺎﺳﯽ ﺑﺮﺍﯼ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﻭ ﻣﻮﺵ ﺭﺍ ﯾﮑﺴﺎﻥ ﻣﯽ ﺩﺍﻧﺪ ﺣﺎﻝ ﺁﻧﮑﻪ ﺍﻧﺴﺎﻥ ﺍﺷﺮﻑ ﻣﺨﻠﻮﻗﺎﺕ ﺍﺳﺖ.

ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﻗﺴﻢ ﮐﻪ ﻋﻠﻢ ﺍﻭ ﻓﺮﯾﺒﻨﺪﻩ ﻭ ﺳﺒﺐ ﮔﻤﺮﺍﻫﯽ ﺧﻠﻖ ﺍﺳﺖ.

ﺍﻣﺎﻡ ﻓﺮﯾﺪ ﺍﻟﺪ ﯾﻦ ﺍﺑﻦ ﻏﯿﻼﻥ ﺣﮑﯿﻢ ﻗﺮﻥ ﺷﺶ ﺩﺭ ﯾﮏ ﺭﺳﺎﻟﻪ ﺩﺭ ﻣﺤﮑﻮﻣﯿﺖ ﺍﺑﻮﻋﻠﯽ ﺳﯿﻨﺎ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ:

ﭼﮕﻮﻧﻪ ﮐﺴﯽ ﻣﯽ ﺗﻮﺍﻧﺪ ﺁﻧﭽﻪ ﺍﻧﺒﯿﺎﯼ ﺍﻟﻬﯽ ﮔﻔﺘﻪ ﺍﻧﺪ ﺭﺍ ﻣﻨﮑﺮ ﺷﻮﺩ ﻧﻪ ﻣﻌﺠﺰﻩ ﺭﺍ ﻗﺒﻮﻝ ﮐﻨﺪ ﻭ ﻧﻪ ﺍﻋﺘﻘﺎﺩ ﺑﻪ ﻗﯿﺎﻣﺖ ﺭﺍ.

ﺑﻪ ﺧﺪﺍ ﺳﻮﮔﻨﺪ ﮐﻪ ﺍﻭ ﺩﺭ ﻗﯿﺎﻣﺖ ﺍﺯ ﺳﺮﺍﻓﮑﻨﺪﮔﺎﻥ ﺍﺳﺖ.

ﺍﻣﺎﻡ ﻣﺤﻤﺪ ﻏﺰﺍﻟﯽ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ :

ﭼﮕﻮﻧﻪ ﺍﺳﺖ ﮐﻪ ﺷﺨﺼﯽ ﭼﻮﻥ ﺍﺑﻦ ﺳﯿﻨﺎ ﮔﻔﺘﻪ ﯼ ﻗﺮﺁﻥ ﮐﻪ ﺁﺳﻤﺎﻥ ﻭ ﺯﻣﯿﻦ ﺩﺭ ﺷﺶ ﺭﻭﺯ ﺁﻓﺮﯾﺪﻩ ﺷﺪﻩ ﺭﺍ ﺍﻧﮑﺎﺭ ﻣﯿﮑﻨﺪ ﻭ ﻣﯽ ﮔﻮﯾﺪ ﻫﻤﻪ ﭼﯿﺰ ﺍﺯ ﺍﺯﻝ ﺑﻮﺩﻩ ﺍﺳﺖ؟

ﮐﺘﺎﺏ ﺷﻔﺎﯼ ﺍﺑﻦ ﺳﯿﻨﺎ ﺩﺭ ﺍﺭﻭﭘﺎ ﺳﺎﻟﯿﺎﻥ ﺳﺎﻝ ﺗﺪﺭﯾﺲ ﺷﺪ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﺭﻧﺴﺎﻧﺲ ﻭ ﺭﻭﺷﻨﮕﺮﯼ ﮔﺮﺩﯾﺪ ﺍﻣﺎ ﺍﻓﺴﻮﺱ ﮐﻪ ﻣﺮﺩﻡ ﺳﺮﺯﻣﯿﻦ ﺍﺑﻦ ﺳﯿﻨﺎ ﺑﻪ ﮔﻔﺘﻪ ﻫﺎﯼ ﺍﻭ ﭘﺸﺖ ﮐﺮﺩﻧﺪ ﻭ ﺗﺎ ﺑﻪ ﺍﻣﺮﻭﺯ ﺩﺭﮔﯿﺮ ﺧﺮﺍﻓﺎﺕ ﻣﺬﻫﺒﯽ ﺍﻧﺪ.

«ابو علی الحسین بن سینا» (۱۰۳۷-۹۸۰ هجری قمری)

از فلاسفه و پزشکان شهیر نیز مانند (( الکندی)) از مدافعان برتری اصلی خردگرایی) بر الهامات پوچ متافیزیکی، معتقد به تفسیر اصول مذهبی بر پایه علم و مخالف معاد جسمانی بود.

در بحثی که در این باره با ارتشیان به عمل آورد، آنها تقاضای اعدام او را کردند و سربازان برای دستگیری او به خانه اش حمله بردند.

«ابن سینا» فرار اختیار کرد و در خانه یکی از دوستانش بهتام « أبو سعید دفدک» پنهان شد و در آنجا به نوشتن شاهکار خود، کتاب القانون پرداخت.

ولی، سربازان خانه اش را غارت و از امیر درخواست کردند، سرش از بدن جدا شود.

«ابن سینا» چندین مرتبه مورد حمله مذهبیون قرار گرفت و کتابخانه اش بوسیله آنها غارت شد.

دوستانش به وی پیشنهاد کردند که او در عقاید و افکارش جانب اعتدال را رعایت کند.

«ابن سینا» پاسخ داد:

«من یک زندگی کوتاه، ولی پر پهنا را به یک زندگی پر طول، اما باریک برتری می دهم.»

«ابن سینا» بدون اینکه از مخالفت و خشم علمای اسلامی ترسی به خود راه دهد، شجاعانه تا پایان عمر کوشش کرد، تعصبات خرافاتی مذهبی را با علم و منطق تعدیل نماید.

*****

یکی دیگر از مواردی که باعث خشم مذهبیون از " ابن سینا " شده بود ، شراب خواری اوست .

او نه تنها خود شراب مینوشید ، بلکه در کتاب " قانون " از فواید پزشکی شراب بسیار نوشته ، " البته تنها در صورتیکه روزی سه پِیک مصرف شود " .

و این شعر نیز منسوب به ابوعلی سینا در 

باب خوردن شراب است :

چو بوعلی ، مِیِ ناب اَر خوری حکیمانه ،

به حَقِ حَق ، که وجودت به حَق شود مُلحَق ،  

حَلال گشت ، به فتوای عقل بر دانا ،

حَرام گشت ، به فتوای شرع بر اَحمَق ...


از شیخ سئوال شد که :

چرا نوشیدن شراب برای مردم عادی حرام و بر شما و اهل علم حلال است ... ؟

شیخ گفت :

« چون مردم عادی اندازه آنرا نگه نمیدارند ، بر ایشان حرام است ،

و برای اهل علم ، با رعایت سه پیمانه در روز ، عین حلال است . »



No comments:

Post a Comment