حقوق کنیز در اسلام
کنیزها هم بر اساس دین اسلام دارای حق و حقوق ویژه ای میباشند . این مساله اهمیت حقوق زنان در اسلام را نشان میدهد . آنهم در بیش از 1400 سال پیش .
در کتاب دو قرن سکوت آمده است که تنها در در یکی از جنگها بیش از 60 هزار از دختران ایرانی به اسارت سپاهیان اسلام در آمدند و بعد از تجاوزات دستعجمعی به بازارهای برده فروشی به مدینه و دیگر شهرها برده شدند و بفروش رسیدند . آنها حتی به پسران هم رحم نمی کردند و به عنوان غلمان از آنها استفاده میکردند .
در کتاب دو قرن سکوت آمده است که تنها در در یکی از جنگها بیش از 60 هزار از دختران ایرانی به اسارت سپاهیان اسلام در آمدند و بعد از تجاوزات دستعجمعی به بازارهای برده فروشی به مدینه و دیگر شهرها برده شدند و بفروش رسیدند . آنها حتی به پسران هم رحم نمی کردند و به عنوان غلمان از آنها استفاده میکردند .
برای آشنایی با این مساله مهم ، به سایت پاسخگویی به سئوالات مذهبی مراجعه کردم و عین مطلب را در اینجا نقل می کنم .
در برخی روایات، کنیزان از به کار بردن روسری و پوشش سر، باز داشته شده اند و توصیه شده است که آنان را حتی با کتک زدن، از این کار باز دارید تا از زنان آزاده متمایز گردند، چنان که در روایتی این رفتار به حضرت امام باقر(ع) نیز نسبت داده شده است
وسائل الشیعه، ج3، ص299 ـ 298. حمّاد اللّحام، قال: سألت اباعبداللّه (ع) عن المملوکة تقنّع رأسها اذا صلّت؟ قال: لا. قد کان أبی اذا رأی الخادم تصلّی و هی مقنعة ضربها لتعرف الحرّة من المملوکة.»
جواز عدم پوشش سركنیزان محمد بن مسلم از امام باقر (ع) می پرسد آیاكنیز در نماز سرش را بپوشاند؟ فرمود: لیس علی الامه قناع. (كافی 3 / 394 حدیث 2، وسایل 4 / 409 باب 29 ابواب لباس مصلی) بر كنیز مقنعه و روسری لازمنیست.
حماد لحام از امام صادق (ع) می پرسد آیا كنیز می باید در نماز سرش رابپوشاند؟ می فرماید: نه. پدرم (امام باقر علیه السلام) زمانی كه می دید كنیزان در نماز مقنعه پوشیده اند، آنها را می زد تا زن آزاد از كنیز تمایز داده شود. لا، قد كان ابی اذا رأی الخادم تصلی و هی مقنعه ضربها، لتعرف الحره منالمملوكه. (علل الشرایع 346، محاسن 318 حدیث 45، وسایل 4 / 411 حدیث 5562
اولین گزارش اجبار کنیزان به نپوشاندن سر در دوران خلیفه دوم نقل شده است. «بغوی» در تفسیر خود روایتی نقل میکند: «روزی کنیزکی که روی خود را پوشیده بود از جلوی دیدگان عمر؛ خلیفه دوم، گذشت. عمر به او دشنام داد و با شلاق به او ضربه زد و گفت: آیا خودت را شبیه زنان آزاد کردهای؟!».[
بغوی، حسین بن مسعود، معالم التنزیل فی تفسیر القرآن، ج 3، ص 664، بیروت، داراحیاء التراث العربی، 1420ق
درسایت « اسلام کوئست نت » که جواب شبهات مسلمان شیعه بخصوص جوانان را میدهد در باره بی حجابی کنیزان آمده است .
آیا در اسلام، پوشاندن سر بر کنیزان واجب نبوده و آنان در صورت پوششی باید تنبیه شوند؟
پرسش
در حدیثی از امام صادق(ع) در «علل الشرائع» باب 54 نقل شده است که از ایشان پرسیدند: آیا کنیز در نماز سر خود را بپوشاند؟ فرمودند: «او را بزنید که سرش را نپوشاند تا زن آزاده از کنیز ممتاز گردد». لطفاً در مورد این روایت توضیح دهید.
پاسخ اجمالی
از جمعبندی روایات و گزارشهای موجود میتوان به این نتیجه رسید که بر اساس مکتب شیعی، پوشش سر برای کنیزان - در نماز و غیر آن - واجب نیست. البته منعی هم ندارد، بلکه میتواند مستحب باشد. بیشتر فقهای متقدم نیز به همین فتوا دادهاند.
از طرفی، اولین گزارش تنبیه کنیزان در صورت داشتن پوشش سر، مربوط به زمان خلیفه دوم است. و روایاتی در زمینه چنین تنبیهی در منابع شیعی نیز وجود دارد که شاید ناشی از تقیه بوده و بیانگر تفکر حاکم باشد.