در آیین زرتشت روزه گرفتن و نخوردن آب و غذا بخاطر تن پروری و عدم فعالیت مفید روزانه نهی شده است.
نیاکان ما چگونه از خوردن بیش از اندازه و شکم پرستی پرهیز می کرده اند:
در مورد روزه در اخلاق زرتشت باید گفته شود که روزه گرفتن و نخوردن آب و غذا بخاطر این که باعث سستی بدن و عدم فعالیت مفید و کار روزانه می شود، ناپسند می باشد. چون این موارد از لحاظ اخلاق زرتشت نکوهیده شده و بی کاری و تن پروری به شدت نهی شده است. از این رو ایرانیان باستان افرادی را که با نخوردن زاهد مابانه به جسم خود آسیب می رساندند را انسانهایی نادان, کودن و بی خرد می دانستند.
در اشعار وندیداد، فرگرد سوم فقره 33 نوشته شده است: « از نخوردن است که توان و نیرو در بدن کاسته می شود و پارسایی و شرافت انسانی از میان می رود. از تغذیه و خوردن است که جهان جسمانی پایدار گردد و با نخوردن تباه شود ».
روزهای نبُر Nabor
ایرانیان باستان، چهار روز از هر ماه را روزهای نَبُر می نامیده اند و در این روزها از کشتن جانوران سودمند و خوردن گوشت آنها پرهیز می کرده اند، این آیین بعدها به مسیحیت وارد شد و به روزهای یکشنبۀ پرهیز - که در آن، از میان گوشتها تنها خوردن گوشت ماهی مانعی نداشت - دگرگون شد. پس همانگونه که مشاهده می فرمایید آیین های چیره در خارج از مرزهای ایران همواره از ایرانیان و پدران ما الگوبرداری می کرده اند.
روزهای نَبُر:
بهمن روز، ماه روز، گوش روز و رام روز از هر ماه را می گویند.
در آیینهای ایران باستان و خصوصا اشعار و مزامین زیبای زرتشت، هر چه که جان جهان را بیازارد نادرست شمرده می شده و روزۀ کامل و نخوردن خوراک و نوشیدنی در سراسر روز - از آنجا که به تن مردم رنج میرسانده- رایج نبوده است. بجای آن پرهیزهایی مانند روزهای نبر معمول بوده. البته باید گفت که ایرانیان باستان در آغاز گوشت نمی خورده اند. و تنها از فراورده هایی چون شیر و تخم مرغ سود می برده اند. اما بعدها که خوردن گوشت رایج شد، برای محدود کردن مصرف آن، روزهای نبر را رایج نموده اند. در نسکهای باستانی ایرانی هم آمده است که در آخرین دوران زمین، آدمیان دیگر از خوراکهای مادی بی نیاز شده، از خوراکهای مینوی (معنوی) سود خواهند برد.
چهار روز روزه
روزه در دین زرتشت چهار روز در ماه است. زرتشتیان برای افراط نکردن در خوردن گوشت حیوانات روزهای دوم و دوازدهم و چهاردهم و بیست و یکم هر ماه زرتشتیان از خوردن گوشت پرهیز می کنند این چهار روز متعلق به چهار امشاسپند وهمن1، ماه2، گوش3 و رام4 که از میان چهارپایان هستند می باشد. در نزد زرتشتیان برای هر سی روز ماه اسم خاصی وجود دارد. یکی از این روزها «وهومن» است که بعدها به نام بهمن تغییر شکل داده به معنای منش نیک است. روز «ماه»، «گوش» و «رام» نیز به همراه «وهومن» روزهایی هستند که گوشت خوردن درآن روزها حرام است و اصطلاحا به آن «نَبُر» می گویند. نبر یعنی نبریدن که البته به خاطر زندگی شهری اکنون باید تعبیر نخور را به کار ببریم. بعضی از زرتشتیان قدیم در کل ماه بهمن نیز لب به گوشت نمی زدند. نماد بهمن سپیدی و پاکی است از همین رو موبدان زرتشتی سپید می پوشند چرا که، منش نیک یعنی سپیدی، این چهار روز پرهیز از خوردن گوشت خود یک نوع «حفظ الصحه» است. زرتشتیان پس از مرگ یکی از نزدیکانشان نیز به مدت سه شب از پختن یا خوردن گوشت اجتناب میکنند که این هم از جمله روزههای زرتشتیان است.
روزه معنوی
معنویتی که امروزه در سایر مذاهب در مورد روزه وجود دارد نیز سراسر منشا در اخلاق نیکوی ایرانیان باستان دارد که اغلب توسط اجداد ما به سایر باور ها وارد شده است چرا که هیچگونه اصالت و معنویتی در سایر مذاهب وجود نداشته است.
زرتشتیان در تمام اوستا وبه خصوص درگاتها بسیار به روزه معنوی تشویق شده اند و زمان آن طول سال است. در اوستا مفهوم روزه به روزه باطنی نسبت داده می شود و روزه ظاهری وجود ندارد. زرتشتیان باید در سه بخش معنوی شنوایی، اندیشه و حساس همیشه روزه داشته باشیم به آن معنا که از طریق این سه حس از نیکی دور نشویم و “اندیشه و حساس و شنوایی” مان همیشه سرشاز از نیکی باشد. همچنین در اوستا بر روزه بزرگتری تاکید شده است و آن حفظ هفت عضو بدن، مشتمل بر دو چشم، دو دست، دو پا و زبان در تمام طول زندگی از هر گونه آلودگی است و این هفت عضو همیشه باید پاک نگه داشته شوند که از این عمل نیز تحت عنوان روزه یاد می شود. بنابر این به باور نیاکان ما بایستی همواره در پاکی خود کوشا باشیم و اینگونه است که به انسانی ارزشمند تبدیل خواهیم شد و نه اینکه در مدت زمانی کوتاه سفیهانه به بدن خود آسیب برسانیم.
1- وهمن، روز 2 هر ماه زرتشتی.
2- ماه، روز 12 هر ماه.
3- گوش، روز 14 هر ماه.
4- رام، روز 21 هر ماه.
یاری نامه:
- زرتشتیان در ایران، هایده رمضان رستم آبادی، پاییز 1384
- ادیان زنده جهان، رابرت هیوم، ترجمه دکتر عبدالرحیم گواهی، دفتر نشر فرهنگ اسلامی
- دیدی نواز دینی کهن، دکتر فرهنگ مهر، چاپ چهارم1381، چاپ دیبا
- مجموعه قوانین زردشت یا وندیداد اوستا، جیمس دارمستتر، ترجمه دکتر موسی جوان، انتشارات دنیای کتاب
- پایگاه دایره المعارف طهور
منبع - Far Iran
No comments:
Post a Comment