Thursday, December 19, 2019

مقالۀ عباس یمینی شریف - دکتر احسان یارشاطر

بلبلي گفت به پروانه: ترا
 نيست از عشق نشاني پيدا

تو به هر گل كه رسي مي بويي
 دلبري, هر گذري مي جويي

روزها پرسه زن گلزاري
 هر زمان روي گلي جا داري

تو دلي سوخته داري چون من
نكني ناله, نداري شيون"

ـ بلبل اين گفت و از اينجا پرزد
به گلي وقت پريدن سرزد

كنده شد آن گل و بر خاك افتاد
در ميان خس و خاشاك افتاد   

باد گلبرگي از آن را برداشت
 رو به صحرا و در و دشت گذاشت

رفت پروانه چو ديوانه به پيش
 نگهي كرد به دلداده خويش

ديد افتاده به خاك, افسرده
 همۀ برگ و گلش پژمرده

بي درنگ از عقب باد پريد
 تا به گلبرگ جداگشته رسيد

كرد يك لحظه به دورش پرپر
 رفت نزديك و گرفتش دربر

خسته از رنج ره افتاد زمين
 وقت افتادن مي گفت چنين:

"جان به تن دارم و چشمم نگرد
 به ستم برگ گلي باد برد؟"

برگ گل را به لب خويش نهاد
 آهي آهسته كشيد و جان داد».
     
  

مقالۀ عباس یمینی شریف، دکتر احسان یارشاطر
  
«اگر كودكان و نوآموزان مي خواستند از بهترين شاعري كه مي شناسند، مجسّمه يي بريزند، از شاعري كه عمري را وقف خدمت به تربيت آنها كرده، آن شاعر،فرخزاد يا شاملو يا نيما نبود، سعدي يا پروين يا ايرج يا بهار هم نبود. آن شاعريميني شريف بود...
   يميني نزديك نيم قرن است براي كودكان شعر مي گويد؛ شعرهاي مناسب، شعرهاي سنجيده، شعرهاي درخور فهم كودكان و سنّهاي مختلفآنها، شعرهايي كه هم كودكان را خوش مي كند، هم آموزنده است و هم درس زندگي و رفتار نيكوبه آنها مي دهد.
   شعر خوب براي كودكان گفتن تنها به سادهگويي برنمي آيد. نكته هاي باريكتر هست كه رعايت آنها هم قريحه فكري مي خواهد و همدانستن فن. كودكان وزن و تكرارهاي صوتي را دوست دارند. غالب اشعار اَتَل مَتَل مانند, معني منطقي روشني ندارند. وزن و بازيهاي صوتي است كه آنها را مطلوب بچه ها مي كند.
   عالم كودكان، عالم ديگري است. منطق بزرگها هنوز آن را مهار نكرده است و در آن آزاديهايي هست كه ما آنها را ازدست داده ايم. افراد نادري مي توانند به آن عالم برگردند و با كودكان دمساز شوند و به زبانخودشان براي آنها شعر بگويند و قصه بنويسند. يميني شريف سرآمد آنهاست. اشعار او نونهالان را شاد و سيراب مي كند و بزرگسالان را با تأثيري كه در آنهاست به عالم كودكان باز مي گرداند. پدران و مادراني نيز كه به خوشي و شادي و تربيت فرزندان خود پايبندند اگر بخواهند از اين لحاظ شاعر قهرمان خود را برگزينند، چه كسي را جز يميني شريف اختيار خواهند كرد.
     اخيراً منتخبي از اشعار يميني كه براي كودكان سنين مختلف سروده است به نام «نيم قرن در باغ شعر كودكان» گزينه يي ازاشعار عباس يميني شريف, با تصاوير سياه قلم از طرف «انتشارات روش نو» منتشر شده، بهترين هديه يي است كه پدران و مادران مي توانند براي فرزندان خود تهيه كنند. به خصوص پدران و مادراني كه در خارج از ايران به سر مي برند و مي خواهند پيوند فرزندانشان با ايران و زبان فارسي بريده نشود.
     در مقدمۀ شيرين و باصفا و آموزنده يي كه يميني بر اين مجموعه نوشته، از خاندان خود و قصه هايي كه در كودكي مي شنيده، ازآنچه در مكتب و دبستان تجريش مي آموخته، از همسايگي فرخي يزدي در دربند شميران وتشويقي كه از وي ديده است، از شروع شاعري خود، از تحصيل در دانشسراي مقدماتي تهران و بعد دانشسراي عالي و سپس شروع به تدريس و بعد عزيمت به آمريكا و مطالعۀ آموزش و پرورش كودكان در دانشكدۀ تربيت معلّم دانشگاه كلمبيا و از شروع طبع اشعارش در مجلات و بعد در كتابهاي درسي و غيره ياد مي كند. در اين ضمن پرده رنگين و روشني از تاريخ شعر كودكان در نيم قرن اخير ترسيم مي نمايد و از كساني كه او را در كارش ياري كرده اند،نام مي برد.
   يميني شريف به حقيقت عمر خود را باثباتي درخورِ ستايش و بدون هيچ انحرافي، وقف فرزندان ايران كرده است. مدير و مؤسّس چندين مجلۀ مخصوص كودكان و نوجوانان بوده است. گذشته از سرودن اشعار براي كودكان، به ترجمه كتاب براي كودكان و تأٌليف داستان و نمايشنامه براي كودكان و نوآموزانپرداخته است و «شوراي كتاب كودك» را در برنامه هاي بسيار سودمندشان مدد كرده است. فهرست آثار او به ۲۷ جلد بالغ مي شود. گذشته از آنچه خود نوشته و سروده، عده زيادي ازنقّاشان هنرمند را از مميّز و دولّو و كلانتري و غير آنها به همكاري خود خوانده و به خدمت اطفال گماشته است.
     در آخر مقدمۀ خود به نقص مهمي در برنامه هاي دانشگاهي ايران اشاره مي كند و آن تدريس نكردن ادبيات كودكان و تاريخ و اصول آناست. اگر روزي چنين درسي داير شود، قدر يميني شريف و كسان ديگري كه به تربيت نوباوگان و دانش آموزان خدمت كرده اند، از جبّار باغچه بان و ابراهيم بني احمد و توران ميرهادي و ليلي آهي (ايمن) و كيانوش و پروين دولت آبادي و چندين تن از شاعران و نويسندگان ديگر مثل شاملو و آزاد و فرجام، كه آثارشان براي بچه ها توسط "كانون پرورشفكري كودكان و نوجوانان" با تصاوير مناسب منتشر شده و برخي شاعران كه يميني شريف ازآنها در مقدمۀ خود يادكرده است، ولي من با آثارشان آشنا نيستم, بيشتر و بهتر آشكارخواهد شد...»
   «ايران نامه»، سال ششم، شمارۀبهار ۱۳۶۸،

No comments:

Post a Comment